Rodzina cierpi żyjąc z mężem aspim...

Bardzo dużo do mnie piszecie i rozmawiacie ze mną. Głównie panie. Schemat bardzo często jest ten sam i wygląda mniej więcej tak:

Mój mąż/partner/chłopak ma zespół Aspergera. Nie mogę z nim już wytrzymać. Ja się staram, a on jest obojętny na moje starania. Przestaliśmy rozmawiać, siedzi w swoim pokoju zajmuje się swoimi zainteresowaniami. Ostatnio kupiłam mu drogi prezent/zaprosiłam go na wycieczkę, a on się w ogóle nie przejął. Odciął mnie od swoich pasji, mam tego dosyć. Mamy dzieci, a ja jestem kłębkiem nerwów i zamiast spędzać z nimi czas, wariuję. On też nie wygląda na szczęśliwego ze mną. Chcę odejść/chcę, żeby odszedł. Kocham go, ale nie mogę już tak dłużej z nim żyć. Co mam robić?

Co dziwne - powyższy schemat dotyczy pań o pogodnym, żywiołowym usposobieniu. Jesteście zwykle pełne wigoru i pasji. Fascynują Was ludzie, uwielbiacie podróże, wycieczki, spektakle, kino, koncerty. Bywa, że płaczecie wieczorami, bo wasz facet nie chce z wami pójść na urodziny do znajomych. Macie w sobie mnóstwo energii i szaleństwa. Tym większego, im bardziej wam brakuje faceta, który żyje niestety obok. Zamknięty w pokoju i swoim hermetycznym świecie.

To co napisałem wyżej jest dość częstym schematem. W ostatnich dwóch miesiącach takich osób było kilkanaście. Nie sądziłem, że przyjdzie mi pisać porady miłosne, albo rozwodowe. No ale część z Was stwierdziła, że mogę pomóc i przynajmniej napisać, czemu Wasz Asperger zachowuje się tak, a nie inaczej.

Poniżej kilka wniosków, którymi chciałem się podzielić i które, być może, uratują kilka związków:

1. Gdy aspi się nie odzywa, jest zamknięty w sobie, nie interesujesz go, zajmuje się swoimi sprawami, wcale to nie musi oznaczać, że jest z Tobą nieszczęśliwy. Przeciwnie – może to oznaczać poczucie szczęścia i spełnienia. Zwykle aspi nie będzie rzucał Ci kwiecistych i słodkich słów i podziękowań za wspólne imprezy, wycieczki, koncerty. 

Nie angażuje się w wasz związek, tak jakbyś tego chciała, bo go już dawno stworzył. Związek działa, kobieta wraca do domu o 17, dzieci odrabiają lekcje, a aspi siedzi przy komputerze i świat jest dobrze ułożony. Nic nie trzeba zmieniać. Bycie miłym, romantycznym mężczyzną, który opracowując strategie podrywu, zastanawia się, „czym by tu jeszcze przekonać do siebie samicę, którą się ma na oku” jest po prostu męczące. Wymaga wysiłku, który już na nic się nie przełoży. Kobieta zdobyta? Tak. Mieszka ze mną? Tak. Dzieci, samochód, mieszkanie, praca – są? Tak. Więc po co mizdrzyć się, kupować drogie prezenty i chodzić w miejsca, gdzie duże grupy ludzkie zwiększają natężenie widzialnych dźwięków i zapachów w rytm narastającego natężenia dźwięków? Nie lepiej skupić się na czymś szalenie ciekawym, twórczym, pasjonującym? Jasne, że lepiej. Tak właśnie czuje aspi, który nie rozumie, że za jego plecami kobieta odchodzi od zmysłów i jest żądna nowych wrażeń, przygód i poważnie myśli nad rozstaniem.

2. Problem masz, jeśli jesteś kobietą o temperamencie niedopasowanym do partnera. Niech zgadnę. Jesteś towarzyską, lekko szaloną kobietą. Jesteś dojrzała – wiesz czego chcesz, a czego nie chcesz. Uwielbiasz towarzystwo, błyskotliwe rozmowy na każdy temat. Alkohol nie jest dla Ciebie problemem, ale go lubisz, bo dzięki temu imprezy ze znajomymi są po prostu fajniejsze. Kochasz przyrodę, sport. Być może biegasz, być może ćwiczysz, jeździsz rowerem, podróżujesz. Kochasz, jak coś się wokół Ciebie dzieje. Chcesz chodzić do kina, na koncerty, do restauracji, na spacery.

Chciałabyś partnera, który będzie wraz z Tobą dzielił Twoje rozrywki i przyjemności. Faceta, który będzie równoważył Twoją szaleńczą, emocjonalną naturę i swoim spokojem ducha będzie Cię po prostu dopełniał. Interesuje Cię człowiek tajemniczy, skryty, który też wie czego chce i potrafi poświęcić swój czas, aby być w jakiejś dziedzinie lepszy. Być może pięknie fotografuje, albo zbiera kawałki drewna, z których wykonuje wspaniałe ozdoby. Pasjonuje się samochodami, albo sportem, w który angażuje się nieomalże profesjonalnie. 

Twoje szaleństwo sięga zenitu, gdy ten gość zaczyna się dobrze z Tobą czuć, poświęca Ci coraz więcej uwagi w swoim życiu, zaczyna Cię adorować, zabiegać o Ciebie, chodzić wraz z Tobą do kina, na koncerty. Wreszcie go przedstawiasz swoim znajomym. Robi bardzo pozytywne wrażenie, bo jak można nie lubić skromnego, uśmiechniętego człowieka, który jest oazą spokoju, a przy tym zapatrzony w swoją kobietę. 

Facet idealny? O tak! Gdy Ty wybuchasz, on ze stoickim spokojem przytula Cię lekko głaszcząc i mówi: „no już kochanie uspokój się”. Super! Gdy rozbieganym wzrokiem szukasz na szybko prezentu w sklepie i nie wiesz, w którą stronę pójść, on stwierdza „może tam coś znajdziemy”. Fajnie! Gdy płaczesz, bo coś złego się stało, on milczy i patrzy na Ciebie delikatnie głaszcząc. Wspiera mnie! Myślisz sobie. Gdy Twoja przyjaciółka ma urodziny, grzecznie z Tobą idzie. W ferworze tańca możesz sobie pozwolić na odrobinę szaleństwa. Przypilnuje Twojej torebki i podniesie spod stołu telefon, który przez przypadek wypadł. Nawet ofiaruje się, jako niepijący kierowca. Facet ideał – żyć, nie umierać! 

Niestety jesteś w błędzie. Fakt – uzupełnia Cię. Ale on się poświęca. Robi to dla Ciebie. Podejmuje wysiłek i się stara, bo chce coś osiągnąć. Łóżko? Związek? Wspólne małżeństwo? Życie razem? Pewnie tak. I osiąga to, bo jak tu nie kochać takiego faceta. Po pewnym czasie okazuje się, że już nie jeździ z Tobą na imprezy. Woli w tym czasie film obejrzeć, pograć, albo porobić coś na komputerze. Nie kupuje Ci prezentów i nie zaprasza do restauracji. Co najwyżej kupi pizzę. Nie macie wspólnych tematów, bo jakiś czas temu prawie w ogóle przestaliście ze sobą rozmawiać. "Co się stało"? - Pytasz siebie… 

Powiem Wam, co się stało. Rozmawiacie w zupełnie inny sposób. Ty rozmawiasz emocjami, on posługuje się logiką. Ty gorączkujesz się i wyzywasz, on woli poczekać z osądzaniem czegokolwiek. Z czasem robi się uległy – odpuszcza, przyznaje Ci rację „dla zasady”. Głównie po to, żeby uniknąć konfliktu. Albo odwrotnie: mówi bezwzględnie i stanowczo „nie” i negocjacje z betonową ścianą nie mają najmniejszego sensu, bo nie jest zainteresowany kompromisem, ani wymianą argumentów. Ty masz ochotę krzyczeć, wrzeszczeć, a nawet uderzyć, a on ma ochotę uciec i zamknąć się w swoim pokoju. Ty się interesujesz imprezami, koncertami czyli tym, co ma związek z drugim człowiekiem i emocjami, a dla niego jest to mało wartościowa i nieprzyjemna strata czasu. On wchodzi coraz głębiej w pasje, które Ciebie kompletnie nie interesują. Odcina się coraz bardziej. Ten facet robi po prostu nudne rzeczy.

Tak często wygląda związek temperamentnej kobiety z facetem aspi. Nie jesteście dopasowani osobowością, dlatego nie rozumiecie sposobu przeżywania swoich emocji. To co na początku fascynowało ("wow, inaczej reaguje na wszystko, niż ja! Chcę go poznać!"), po pewnym czasie zaczyna drażnić. Jeśli nie wzięłaś ślubu i/lub nie macie dzieci, zastanów się czy takie życie jest dla Ciebie.

3. A jednak masz dzieci. Ale natężenie negatywnych emocji, które czujesz jest zbyt silne i masz go serdecznie dosyć. Chcesz odejść. No to teraz ja mówię: POHAMUJ SIĘ! Dzieci kochają obojga rodziców i jest dla nich dramatem życie z trójką, czy czwórką rodziców! Dziwią się i pytają:

Tata ma nową panią? 

Mama ma nowego pana? 

Jak do nich mówić? 

Wujku? 

Drugi tato? 

Nowa mamo? 

Po imieniu - Kasiu? 

Dlaczego mamy wyznaczone godziny? 

Dlaczego z tatą się zobaczymy dopiero za dwa tygodnie? 

Czemu tata nie może zostać na noc, a wujek może? 

To łóżko było kiedyś taty, a nie wujka! 

Tatusiu, zainstalujesz skype’a? Chcę Cię widzieć. 

Mamo, ja bym też chciał tak kran nauczyć się naprawiać, jak tata. 

Mamo, ile ten samochód ma mocy? Nie wiesz? Tata by wiedział… 

Tatusiu, ja bym chciał przytulić się teraz do mamy, nie do cioci. 

Tatusiu? Polecimy kiedyś samolotem, ale też z mamą? A ciocia się zgodzi? 

Mamo, dzisiaj w szkole rysowaliśmy dom i rodzinę. 

Dzieci się ze mnie śmiały. 

Mamusiu, boję się w nocy jak nie ma taty.

Ja chcę mieć mamusię i tatusia, jak Mateusz. Żeby mieszkali ze mną cały czas.

Tatusiu, pani się pyta, czy nie mógłbyś przyjść raz na zebranie. 

Mamusiu dostałem pałę w szkole. 

Ale tata by na mnie nie krzyczał i nie dałby mi kary! 

Tato, nienawidzę Cię, że od nas odszedłeś. 

Nienawidzę Cię i nigdy już Cię nie chcę widzieć. 

Mamo, dlaczego wyprowadziliśmy się? Tam mieliśmy zabawki, nasze łóżka, kolegów! Było fajnie!

Nie możemy wrócić? Dlaczego? 

Mamo, pobiłem Sławka, pani psycholog chce z tobą jutro porozmawiać. 

Tato, już nie chcę od ciebie nowego telefonu, ani perfum. Już mam. 

Sama potrafię sobie załatwić, bez waszej pomocy. 

Mamusiu, nie będę mógł dalej być w tej klasie, bo nie zdałem. 

Tatusiu, daj mi pieniądze. Poznałem Kasię i chcę ją zaprosić na pizzę. 

Tatusiu, daj mi więcej pieniędzy... 

Mamusiu, ja nic nie ukradłem... 

Nie wierzysz mi? Zadzwoń do taty i go spytaj.
Tato, nienawidzę Cię, bo obiecałeś, że więcej od nas nie odejdziesz!
Mamo nienawidzę Cię, bo nie pozwoliłaś tacie wrócić!

…

Mamo, tato, pomóżcie mi…

Masz dzieci? Więc Twoje życie nie należy już tylko do Ciebie. Twoim ewolucyjnym, nadrzędnym i najważniejszym zadaniem jest przedłużyć gatunek. Żyj dla swoich genów, które przekazałeś. Za kilkadziesiąt lat, z Twoich uciech, pasji, towarzystwa nic nie zostanie. Wszystko pójdzie w zapomnienie wraz ze śmiercią mózgu. Ale Twój genotyp, część Ciebie pozostanie na zawsze: w Twoich dzieciach, wnukach… Pozostaną Twoje dziwne palce u stóp, pieprzyki na twarzy, blond włosy, niebieskie oczy, strach przed obcymi, Twoje maniery, akcent, dźwięk głosu, wspólne wspomnienia, wzrost, karnacja, a nawet praca, trudny, krzykliwy charakter i te same uzależnienia… 

Zobacz ile rzeczy zostawisz po sobie w swoim nowym ciele dziecka… Żyjesz dla niego. Nie skazuj go na nieszczęście, narkomanię, próby samobójcze, tortury posiadania trójki lub czwórki rodziców. 

Jesteś ojcem lub matką? Nigdy nie osiągniesz szczęścia, jeśli Twoje dzieci będą płakać po nocach…

4. Co robić? Znajdź sposób na swoje szczęście. Krzywdząc dzieci, nie osiągniesz go, więc o ile partner/mąż nie jest patologią, którą od dzieci trzeba odseparować, to taki związek jest warty ratowania. 

• Naucz się żyć osiągnięciami dzieci. Jeśli masz przyjaciela, z którym Ci jest dobrze, nie pozwól, żeby uczucie do niego inicjowało rozstanie. 
• Naucz swojego aspi, żeby sprawiał Ci więcej przyjemności. Wytłumacz mu to. Powiedz, że źle się czujesz przy nim i uzasadnij. 
• Poproś, by się poświęcał dla swoich dzieci rozmawiając i wychodząc z domu z Tobą.
• Poproś, aby wrócił do robienia rzeczy, dzięki którym zostaliście związkiem/małżeństwem. 

Jest to praca bardzo mozolna, wiele z Was próbowało, ale szybko się poddało, tzn. „odpuściło” swoim aspim, a ci przestali się starać, bo tak najwygodniej, a wy przestaliście "pilnować". Nie odpuszczaj i przypominaj aspiemu o swoich prośbach i potrzebach często, co kilka dni. Aspi uczą się łatwo rytuałów i nie lubią spontaniczności. Niech więc wspólne spędzanie czasu, wyjazdy, koncerty, imprezy, wyjścia staną się rytuałem. Przyzwyczaj do tego aspiego. Po kilku miesiącach powinny być widoczne efekty, jeśli starasz się z aspim rozmawiać np. co drugi dzień.

Jak rozmawiać z aspim – w jednym z następnych postów.